TTAD

DOI : 10.15659/ttad.16.2.193 [PDF]

Son yıllarda yayınlanan akademik çalışma, makale ve kitaplar analiz edildiğinde, tüketim pratikleri ve tüketici profilleri gibi konuları ele alan çalışmaların artık sadece işletme ve iktisat alanlarıyla sınırla kalmadığı görülecek ve sosyolojiden ekonometriye, psikolojiden iletişim bilimine, antropolojiden teolojiye kadar sosyal bilimlerin neredeyse her alanına dağılmış konular çerçevesinde binlercesiyle karşılaşılacaktır. Bu durum, tüketim olgusunun toplumsal yaşamın ayrılmaz -hatta en temel- parçası haline dönüşmesinin ve günümüzün neden tüketim toplumu olarak değerlendirildiğinin başlıca göstergesidir. Bunda, e-ticaretin hem hızlı bir ivmeyle hacmen büyümekte olması hem de toplumsal sınıflar arasında yaygınlaşması en temel etkenlerden birisidir. Bu çalışmada, tüketim ve tüketici anlayışlarında dönüşüme yol açan e-ticaretin günümüz piyasalarında hakimiyetini ilan etmeye başlamasına yol açan sosyo-ekonomik etkenler mercek altına alınacaktır.

Anahtar Kelimeler: E-Ticaret, Tüketici, Tüketim Pratikleri, Bilişim Toplumu, Sosyal Medya

DOI : 10.15659/ttad.16.2.192 [PDF]

Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin dövme eyleminin doğasını anlamaya yönelik sosyolojik bir saha araştırması yapılmıştır. Tarihin çok eski sayılabilecek dönemlerinde dünyanın hemen her bölgesinde dövmeye rastlamak mümkündür. Geleneksel dönemde yer alan bu tür dövmeler geleneksel değerleri taşımıştır. Bu dönemde birçok bölgede dövme örneğine rastlanması, dövmeli kişi sayının geleneksel dönemde fazla olduğu anlamına da gelmemektedir. Her bölgede ve kültürde ancak lokal düzeyde dövme örneklerine rastlanmıştır. Modern döneme gelindiğinde dövmenin anlamı ve içeriği de önemli ölçüde değişmiştir. Son yıllarda yerel ve küresel ölçekte giderek yayılan bir beden modifikasyonuna dönüşen dövme; kitle kültürü araçlarıyla birlikte olumlu ve meşru bir zemin çekilmeye başlanmıştır. Bu anlamda dövmenin gençler arasında hızla yayıldığı dikkate alınarak dövme yaptıran üniversite öğrencileri üzerine bu çalışmanın yapılması kararı alınmıştır. Nitel araştırma yöntemlerinden Çoklu Yüzey Yöntemi kullanılarak 8’i kız 12’si erkek toplam 20 öğrenci ile görüşme yapılmıştır. Bu görüşmelerden 4 ana yüzey elde edilmiştir. Bu yüzeyler dövme süreci, kitle kültürü, bakışın nesnesi olmak ve kimliklenmedir. Dövme sürecinde bireyin kararında önce çevresel faktörlerin uygun hale geldiği görülmüştür. Bireyin dövmeyi başkasının gözünden gördüğü, ötekinin bakışıyla kendi dövmesini değerlendirdiği; sosyal medya, filmler, magazin figürleri ve ünlülerin dövme kararında oldukça etkili olduğu; bireylerin dövmeyle yeni bir kimlik edindikleri; dövme fenomeninde tüketim kültürünün, çevrenin, ötekinin, kimlik edinme arzusunun etkili olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Dövme, beden sosyolojisi, tüketim kültürü, çoklu yüzey yöntemi

DOI : 10.15659/ttad.16.2.191 [PDF]

Bu makale, piyasayı düzenlemek için fiyatların devlet tarafından belirlenmesi (narh) sonucunda iktisat teorisinin ifade ettiği olumsuzlukların Osmanlı ekonomisinde oluşmamasının dinamiklerinin neler olduğunu çözümlemek amacıyla kaleme alınmıştır. Çalışmanın iddiası, narh politikası ile ortaya çıkması beklenen olumsuzlukların, Osmanlı Devleti’nin izlediği ekonomik politikalar ve çağın koşulları nedeniyle ortaya çıkmadığıdır. Makalenin temel sorusu, Osmanlı Devleti’nde uygulanan narh politikası ile oluşması beklenen ekonomik olumsuzluklar Osmanlı ekonomisinde neden ortaya çıkmamıştır ve bunun nedenleri nelerdir şeklinde formüle edilebilir. Belirtilen amaca ulaşmak ve soruyu çözümlemek için taban ve tavan şeklinde belirlenen fiyatların neden olacağı ekonomik olumsuzluklar iktisat teorisinden hareketle belirlenerek bu sonuçların Osmanlı ekonomisinde çıkmama nedenlerinin ne olduğu tespit edilecektir. Elde edilmesi umulan sonuç, bahsedilen olumsuzlukların, çağın koşullarında modern dönemlerde olduğu gibi Osmanlı ekonomisinde ortaya çıkmadığı, izlenen ekonomi politikaları ile de bu olumsuzlukların bertaraf edildiğidir.

Anahtar Kelimeler: Osmanlı’da Narh, Tavan Fiyat, Taban Fiyat, Arz Fazlası, Talep Fazlası, Fiyat Tespiti

DOI : 10.15659/ttad.16.2.190 [PDF]

This study examines cross-country differences in consumer evaluation processes during ambiguous product-harm crises, focusing on response strategies and corporate reputation. Two experiments with 2x2 between-subjects factorial designs were conducted. Study 1 explored the emotional path using data from Türkiye, while Study 2 investigated the functional path with U.S. data. Results show that, in collectivistic and high uncertainty avoidance cultures (Türkiye), blame attributions and negative emotions mediate the effect of response strategies on repurchase intention. In individualistic and low uncertainty avoidance cultures (USA), functional evaluations mediate the process. Additionally, corporate reputation moderates both conditions, with variations depending on consumers’ levels of uncertainty avoidance and individualism/ collectivism.

Keywords: Product-harm crisis, corporate reputation, blame attributions, product evaluations, culture

DOI : 10.15659/ttad.16.2.189 [PDF]

The growing market share of private-label products highlights the need for a deeper understanding of the factors that influence consumer purchase intentions. This study aims to investigate the relationships between brand awareness, perceived quality, trust, and brand image in the context of private-label products in Turkey and their direct and indirect effects on purchase intention. The convenience sampling method was used in the study and the survey form was prepared online and delivered to the participants. 238 of the obtained data were usable were used fort the analyses. In addition, SPSS and SmartPLS programs were used fort he analyses. The findings reveal that although brand awareness does not directly affect brand image, it positively affects both trust and purchase intention. Additionally, it was concluded that perceived quality significantly affects bıth trust and brand image, and that these variables have a mediating role in the effect on purchase intention. Trust plays a critical role by positively affecting brand image and purchase intention. Furthermore, brand image has a strong direct effect on purchase intention. The study also reveals significant indirect effects, where trust and brand image mediate the relationships between awareness, perceived quality, and purchase intention.

Keywords: Private-label product, brand awareness, trust, perceived quality, brand image

DOI : 10.15659/ttad.16.2.188 [PDF]

Bu çalışmanın amacı; oyunlaştırma uygulamalarını kullanmaya yönelik tüketici motivasyonlarının, tüketici marka katılımı boyutları ve anlık satın alma niyetine etkilerinin test edilmesidir. Çalışmada ayrıca, zaman sınırlı promosyonlardan algılanan zaman baskısının tüketici marka katılımı boyutları ile anlık satın alma arasındaki ilişkiler üzerindeki düzenleyici etkileri test edilmiştir. Bu doğrultuda 400 katılımcıdan çevrimiçi anket yöntemi kullanılarak toplanan veriler Kısmi En Küçük Kareler Yapısal Eşitlik Modeli analiz yönteminden faydalanılarak test edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre; oyunlaştırma kullanım motivasyonlarının tüketici marka katılımı boyutlarını, tüketici marka katılımı boyutlarının da anlık satın alma niyetini pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde etkilediği belirlenmiştir. Bunun yanında zaman baskısının duygusal katılım ve davranışsal katılım ile anlık satın alma niyeti arasındaki ilişkilerde negatif yönlü düzenleyici rol oynadığı belirlenmiştir. Buna göre tüketicilerin algıladıkları zaman baskısı arttıkça, duygusal ve davranışsal katılımın anlık satın alma niyeti üzerindeki etkileri azalmaktadır. Araştırma bulgularının araştırmacı ve uygulayıcılara yol gösterebilecek nitelikte olduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Oyunlaştırma, Tüketici-Marka katılımı, Zaman baskısı, Anlık satın alma niyeti

DOI : 10.15659/ttad.16.2.187 [PDF]

Hizmet sektörünün küresel olarak genişlemesi, özellikle bankacılık alanında üstün hizmet kalitesi ve müşteri memnuniyeti kavramına dair önemin artmasına neden olmuştur. İlgili talep artışı, bankaları rekabet avantajlarını koruyabilmek adına müşteri memnuniyetini sağlamak için yeni stratejiler geliştirmeye yöneltmektedir. Özellikle çevrimiçi uygulamaların yaygınlaşmasıyla birlikte, elektronik hizmet kalitesi üzerine yapılan araştırmaların önemi gün geçtikçe artmaktadır. Söz konusu çerçevede, bankaların bireysel müşterilere yönelik elektronik hizmet kalitesini artırma çabaları elektronik hizmet kalitesi algısının ölçülmesini daha anlamlı hale getirmiştir. Hizmet kalitesinin marka imajı, algısı ve sadakatine olan etkisi, sıkça incelenen konular arasındadır. Bu bağlamda, marka vefası da yakın dönemdeki çalışmalarda öne çıkmıştır. Çalışmamız bankacılık sektörü çevrimiçi hizmetlerine odaklanarak, elektronik hizmet kalitesinin marka vefası üzerindeki etkisini incelemeyi ve tüketicilerin çevrimiçi hizmetleri tercih etmeleri ile markalara vefasına etkisini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Sonuçlarımız, elektronik hizmet kalitesi boyutlarının marka vefası boyutlarını olumlu ve anlamlı bir şekilde etkilediğini göstermektedir. Çalışmamız, bankacılık sektöründe elektronik hizmet kalitesi ve marka vefası ilişkisini anlamamıza katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Elektronik Hizmet Kalitesi, Marka Vefası, Bankacılık Sektörü, Çevrimiçi Pazarlama, Müşteri Memnuniyeti

DOI : 10.15659/ttad.16.2.186 [PDF]

Sosyal medya etkileyici pazarlaması son zamanlarda önemli bir ilgi görmüştür. Birçok çalışma, etkileyiciler ve takipçiler arasındaki etkileşimi araştırmıştır. Etkileyiciler, takipçilerine giderek daha fazla bilgi ve yenilik kaynağı sağlamaktadır. Bu araştırmanın temel amacı, sosyal medya etkileyicilerinin (influencer) sosyal medya pazarlama faaliyetlerinin, Uyarıcı-Organizma-Tepki (S-O-R) teorisine dayalı olarak takipçilerinin online anlık satın alma davranışı üzerindeki etkisini araştırmaktır. Çalışma, online anlık satın alma davranışının öncüleri olarak dört kişisel özelliği (homofili (benzerlik), sosyal varlık, etkileşim ve modaya uygunluk) ve üç karakterizasyonu (algılanan çekicilik, algılanan uzmanlık ve güvenilirlik) dikkate almıştır. Hipotezlenen etkileşimler, 267 sosyal medya kullanıcısından elde edilen kesitsel veriler kullanılarak incelenmiştir. Birincil veri analiz yöntemi olarak SMART-PLS yazılımını kullanan kısmi en küçük kareler yapısal eşitlik modellemesi (PLS-SEM) kullanılmıştır. Sonuçlar sosyal medya etkileyicilerinin (influencer) kişisel özelliklerinden ikisinin (homofili (benzerlik) ve modaya uygunluk) takipçilerin kaynak güvenilirliğinin tüm üç boyutuna (algılanan çekicilik, algılanan uzmanlık ve güvenilirlik) ilişkin algıları üzerinde bir etkiye sahip olduğunu ortaya koymuştur. Sosyal varlık kişisel özelliğinin sadece algılanan uzmanlık boyutu üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Buna karşılık, yalnızca algılanan uzmanlık ve güvenilirliğin online anlık satın alma davranışı üzerinde bir etkiye sahip olduğu bulunmuştur. Bu çalışma, etkileyicilerin sosyal medya pazarlama faaliyetlerinin, algılanan çekicilik, algılanan uzmanlık ve güvenilirlik boyutlarıyla takipçilerin online anlık satın alma davranışını etkilemedeki önemine dair yeni bakış açıları sağladığı için önemlidir.

Anahtar Kelimeler: Sosyal medya etkileyicileri, S-O-R modeli, online anlık satın alma davranışı

DOI : 10.15659/ttad.16.2.185 [PDF]

The fact that sustainability in supply chains is mostly addressed in the environmental dimension has caused the studies addressing the social dimension of sustainability to remain limited in the literature. The need to contribute to the literature to fill this gap in fair and responsible logistics practices and research on the social dimension of sustainability has been the main driving force behind the realisation of this study. The study aims to reveal the dimensions of fair and responsible logistics practices and to raise awareness on this issue by investigating fair and responsible logistics practices with the exploratory research method. The study also investigated the advantages of fair and responsible logistics practices, as well as the difficulties encountered. In order to achieve the aim of the study, the data obtained from secondary sources was evaluated together with the literature review, and in this direction, the sustainability studies of three multinational companies operating in the food, technology, and e-commerce sectors were examined. The study concluded that fair and responsible logistics practices have different environmental and social sub-dimensions. It has been observed that fair and responsible logistics practices have achieved positive results in ensuring social justice in business processes and protecting natural resources and the environment.

Keywords: Fair and Responsible Logistics, Supply Chain Management, Sustainability, Social Responsibility, Environmental Sustainability

DOI : 10.15659/ttad.16.2.184 [PDF]

Bu çalışmada tüketicilerin sesli asistanları kullanma niyetini etkileyen faktörler incelenmiştir. Algılanan kullanım kolaylığı (AKK), algılanan fayda (AF), subjektif sosyal norm (SSN), algılanan insan biçimlilik (AİB), algılanan güvenin (AG) kullanma niyetine etkisi ile AG’nin AAKK, AF, SSN ile sesli asistanları kullanım niyeti ilişkisindeki aracılık rolü incelenmiştir. 311 sesli asistan kullanıcısından kolayda örnekleme ile çevrimiçi anket yoluyla veri toplanarak Smart PLS ile analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda AF, Aİ ve AG sesli asistanları kullanma niyetini olumlu etkilediği, AKK ve SSN etkisinin anlamsız olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte, AG’nin AKK, AF, SSN, Aİ değişkenlerinin kullanma niyetine etkisinde aracılık rolü olduğu ortaya konmuştur. Sesli asistanların alışveriş amaçlı kullanımının yaygınlaşması sürecinde sosyal faktörler ile güven kavramının ele alınması ile alan yazına katkı sağlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Sesli asistan, teknoloji kabul modeli, insan biçimlilik, algılanan güven, subjektif sosyal norm

DOI : 10.15659/ttad.16.2.183 [PDF]