YOAD

Yeni girişimlerde piyasa dışı stratejilerin önemine ilişkin artan farkındalık, yaygın olarak tartışılan bir konu haline gelmiş ve akademik literatüre yansımıştır. Bu çalışma, “yeni girişimlerin piyasa dışı stratejilerinin” kullanım durumunu analiz etmek ve gelecekteki çalışmalara ışık tutmak amacıyla bu kavramın kapsamlı bir bibliyometrik analizini sunmaktadır. Bu çalışma için örneklem, Web of Science Core Collection veritabanı tarafından indekslenen 1992 ile 2022 arasında yayınlanmış toplam 393 makaleyi içermektedir. Makalede, bibliyografik eşleşme, ortak varlık analizi ve ortak atıf analizi teknikleri kullanılmıştır. En yüksek makale sayısına sahip dergilerin “Journal of Business Venturing”, “Journal of International Business Studies”, “Management Decision”, “Strategic Entrepreneurship Journal” ve “Strategic Management Journal” olduğu saptanmıştır. Çalışmada Çin ve ABD en yüksek makaleye sahip ülkeler olarak ön plana çıkmıştır. “Performans”, “bağlar”, “kurumsal sosyal sorumluluklar”, “meşruiyet”, “büyüme” ve “Çin” kelimelerinin en sık kullanılan anahtar kelimeler olduğu görülmüştür. Sonuçlar, sosyopolitik ağ oluşturma gibi siyasi stratejilerin, gelişmekte olan ülkelerdeki, özellikle Çin’deki araştırmacılar tarafından incelenen ana temalar olduğunu göstermektedir. Buna karşılık, izlenim yönetimi ve meşruiyet oluşturma stratejileri gibi sosyal stratejilerin ise, gelişmiş ülke bağlamlarındaki, özellikle ABD’deki akademisyenler için ilgi çekici konular olduğu görülmüştür. Sonuçlar, Çin bağlamında yeni girişimlerin piyasa dışı stratejileri üzerinde “siyasi bağlar” ve “firma performansı” literatürünün etkisini göstermektedir. Öte yandan, “girişimcilik” ve “kurumsal kuram” literatürünün, gelişmiş ülke bağlamlarında yeni girişimlerin piyasa dışı stratejilerini olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Çalışma, yeni girişimlerin piyasa dışı stratejileri üzerine mevcut araştırmalara içgörüler sağlamaktadır. Ayrıca, çalışma bu alandaki araştırmacılara da bulgularıyla katkı sunabilir.

Anahtar Kelimeler: Yeni girişim, piyasa dışı strateji, bibliyometrik analiz, ortak varlık, ortak atıf, bibliyografik eşleşme

DOI : 10.15659/yoad.8.1.001 [PDF]

Bu çalışma, “belirli bir zaman aralığında gözlemlenen sosyo-ekonomik olayların turizm sektöründeki bir örgüt popülasyonundaki girişimcilerin örgüt kurma davranışları üzerindeki etkisini” anlamaya çalışmaktadır. Bu çerçevede, Türkiye’deki turizm sektörüne odaklanılmış ve NACE-2 sınıflandırmasında “Konaklama ve Yemek Hizmeti Faaliyetleri” başlığı altındaki kuruluşların verileri kullanılmıştır. Makro düzeyde ekonomik, politik ve sosyal olayların etkilerini görmek için veri olarak, turist sayısı (TUR); Otel, Kafe ve Restoran Tüketici Fiyat Endeksi (HCRCPI); Ulaştırma Hizmetleri Tüketici Fiyat Endeksi (TSCPI); bankalarca uygulanan ticari kredi faiz oranlarının ağırlıklı ortalaması (CLI) ve TÜFE bazlı reel efektif döviz kuru (REER) alınmıştır. Bu değişkenlere ek olarak, sırasıyla koronavirüs pandemisi dönemi ve kısıtlanmış yurt içi ve yurt dışı seyahat dönemi için DCov-19 ve DTrvl olmak üzere iki kukla değişken de dahil edilmiştir. Verilerin analizinde, Pesaran ve Shin (1999) ve Pesaran vd. (2001) tarafından tasarlanan Otoregresif Dağıtılmış Gecikmeli (ARDL) Sınır Testi yaklaşımı kullanılmıştır. Çalışmada, organizasyon teorilerine ve işletme ekonomisine, turizm sektörü ile ilgili çalışmalara, COVID-19 pandemisinin sosyoekonomik etkilerinin değerlendirilmesine yönelik bilgi birikimine ve gelecekte yapılacak çalışmalara katkı sağlaması beklenen sonuçlar elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Örgütsel ekoloji, girişimcilik, Türkiye’de turizm sektörü, COVID- 19, ARDL sınır testi

DOI : 10.15659/yoad.8.1.002 [PDF]

Bourdieu İngilizce yönetim ve örgüt araştırmaları literatüründe kendisine ait “alan teorisi”nden hareketle 1983 yılında geliştirilen “örgütsel alan” kavramından başlayarak sıkça başvurulan bir sosyolog. 2008’den bugüne ise Bourdieu’nun bu alandaki kullanımları üzerinde duran bir ikincil literatür gelişmiş durumda. Söz konusu literatür Bourdieu’nun önerdiği kavramların tekil olarak mı yoksa teorik bütünlükleri içinde mi kullanıldığı; kavramlarına yapılan atıfların yüzeysel ve törensel mi yoksa aslına uygun mu olduğu; yönetim ve örgüt literatürüne aktarılırken özgün halinden ne kadar ve hangi açılardan farklılaştığı gibi sorulara cevap üretmeyi ve gelecekteki Bourdieu referanslı çalışmalara yön vermeyi hedeflemiştir. Bu araştırma ilgili ikincil literatürün kendilerinden önceki Bourdieu alımlamalarına getirdiği eleştirileri ve kendilerinden sonraki alımlamaları yönlendirme çabalarını sınıflandırma amacındadır. Bu doğrultuda yarı-sistematik literatür taraması neticesinde belirlenen ve Bourdieu’nun yönetim ve örgüt alanında kullanımlarını ele alan 11 makalenin sunduğu içerik nitel meta analiz adımları takip edilerek incelenmiştir. Bourdieu’ya yönelik uzun süreli ilginin farklı dönemlerindeki alımlama biçimleri karşılaştırılarak, 1983-2008 arası ilk dönemde “serbest alımlama” ve “çeşitlenme” yönelimleri baskınken, 2008 sonrasındaki ikinci dönemde ise ikincil literatürün ortaya çıkışıyla “güdümlü alımlama” ve “katılaşma”nın baskın hale geldiği tespit edilmiştir. İkincil literatürün, Bourdieu’nun kavramlarına ve teorisine kendilerinden önceki atıf yapılma biçimlerine getirdikleri eleştiriler “seçmeci alımlama” ve “çelişkili alımlama” altında sınıflandırılmıştır. Bu eleştirilere dayanarak gelecek alımlamaları yönlendirmeye dönük çabalar ise geliştirilen “esnek yönlendirme” ve “katı yönlendirme” kavramları kullanılarak tartışılmıştır. Böylece bir sosyal bilimcinin teorisinin ve kavramlarının farklı dillerde ve bilimsel disiplinlerde alımlanma biçimleri ile bu alımlama biçimlerine ilişkin anlama ve yönlendirme çabalarına dair bir analiz çerçevesi ortaya konmak istenmiştir.

Anahtar Kelimeler: İşletme, yönetim ve örgüt araştırmaları, Pierre Bourdieu, sosyal teori, sosyoloji, alımlama

DOI : 10.15659/yoad.8.1.003 [PDF]