TTAD

Bu çalışmanın temel amacı Türkiye’de evlilik törenlerinde gerçekleştirilen gösterişçi tüketim motivasyonlarını incelemektedir. Bu doğrultuda bu çalışma yeni evli kadınların evlilik törenlerindeki gösterişçi tüketim motivasyonlarını ortaya çıkarmak için nitel bir araştırma yöntemini benimsemiştir. Araştırmacılar fenomenolojik araştırma tasarımını benimseyerek derinlemesine mülakat ve katılımcı gözlem tekniklerini kullanmışlardır. Literatür, gösteriş tüketimi çoğunlukla dışsal motivasyonlarla ilişkilendirmiştir. Ancak bu çalışma, evlilik gibi kültürel olarak dramatize edilmiş bir yaşam dönümüne ilişkin gösterişçi tüketim davranışlarının içsel ve dışsal motivasyonlarla gerçekleştirilebileceğini ortaya koymaktadır. Verilerin analizi sonucunda pazarlama literatüründe yaygın olarak kullanılan iki motivasyon türüne (dışsal ve içsel) sosyal psikoloji literatüründen ödünç alınan yarı dışsal motivasyonlara ulaşılmış ve bu üç ana tema altında on kategori sınıflandırılmıştır. Bulgular ilgili literatür doğrultusunda tartışılmıştır

Anahtar Kelimeler: Gösterişçi tüketim, tüketici motivasyonu, ritüel, evlilik, düğün

DOI : 10.15659/ttad.14.2.160 [PDF]

Birçok marka son yıllarda kendilerini nostaljik olarak konumlandırmaktadır. Bu kapsamda nostaljik markaların tüketiciler tarafından tercih edilmesinde ağızdan ağıza iletişim faaliyetlerinin önemli olduğu söylenebilir. Ancak nostaljinin ağızdan ağıza iletişime etkisini marka otantikliği ve marka değeri kapsamında bütüncül olarak değerlendiren çalışmalara literatürde rastlanamamıştır. Bu bağlamda, çalışmanın amacı nostaljik marka konumlandırmanın ağızdan ağıza iletişim üzerindeki etkisini marka otantikliği ve marka değeri kapsamında açıklamaktır. Veriler 388 kişiden elde edilmiş ve yapısal eşitlik modeliyle test edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre nostaljik marka konumlandırmanın ağızdan ağıza iletişim üzerindeki etkisinde marka otantikliği ve marka değerinin de olumlu desteği vardır.

Anahtar Kelimeler: Nostaljik Marka Konumlandırma, Ağızdan Ağıza İletişim, Marka Otantikliği, Marka Değeri

DOI : 10.15659/ttad.14.2.159 [PDF]

Koranavirüs salgını sadece sağlık alanında değil, geniş sosyal, ekonomik ve kültürel etkilerde de bulunmaktadır. Bu durum sadece kamu yöneticilerinin değil bir bütün olarak toplumun iş yapış şekillerini ve sosyal ilişki yapısını dönüştürmektedir. Bu anlamda Koronavirüs salgınının, kişisel hayatı ve profesyonel yaşamı büyük ölçüde bozduğu, dönüştürdüğü veya farklılaştırdığı söylenebilir. Ortaya çıkan durumlar ile mücadele etmek gönüllü faaliyetlerin organize edilmesini de gerekli kılmaktadır. Bunlardan biri olan ve özgün bir uygulama olarak Türkiye’de yürütülen Vefa Sosyal Destek grupları salgın boyunca özellikle karantina günlerinde muhtaç kişilere ihtiyaçlarının ulaştırılması, temaslı izlemelerinin yapılması ve insani yardım faaliyetlerinin yürütülmesi gibi konularda çalışan gönüllü yapıları olarak tanımlamaktadır. Bu çalışma organizasyon yapısı ve ortaya çıktığı bağlam noktasında özgün olan Vefa Sosyal Destek grublarında yer alarak gönüllü faaliyetlere katılan kişilerin bu süreci nasıl tecrübe ettiklerini anlama amacındadır. Bunun için Eskişehir ve Kocaeli illerinde söz konusu faaliyetlere katılmış olan kişilere ulaşılmış ve tecrübeleri anlaşılmaya çalışılmıştır. Yapılan analiz neticesinde deneyimin sürecinin tanımlayan üç temaya ulaşılmıştır. Bunlar; çağırılma (katılma), dönüşümsel deneyim (reflexive experience), çıktılar olarak ifade edilebilir. Sonuç olarak da gönüllü havuzuna yeni katılımlar vesilesiyle gönüllü havuzunun genişlemesi ve salgın döneminde faaliyetlerine Vefa çatısı altında devam eden ve böylece sürecin bir parçası olan sivil toplum kuruluşlarına yönelik güvenin artması önemli çıktılar olarak değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler: Salgın, Koronavirüs, Vefa Sosyal Destek, Gönüllülük, Sivil Toplum Kuruluşları, Toplumsal Güven

DOI : 10.15659/ttad.14.2.158 [PDF]

Teknoloji kabul modeli (TAM), tüketici algılarına dayalı olarak bireylerin yeni teknolojik sistemi kabul etmesi açısından ele alınan modellerden biridir. Bu model yoluyla kullanıcıların algıları, tutumları ve kullanım niyetleri arasındaki ilişkiler açıklanabilmektedir. Bu çalışma, tüketicilerin otellerde yararlanılan hizmet robotu kullanımına yönelik algıları, tutumları ve kullanma niyeti arasındaki nedensel ilişkileri açıklamak amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmada, nicel araştırma yöntemlerinden biri olan nedensel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Araştırma hipotezlerinin test edilmesinde yapısal eşitlik modelinden yararlanılmıştır. Veri analizlerine göre, hizmet robotuna yönelik algılardan eğlence algısının ve sosyal etki değişkenlerinin algılanan kullanım kolaylığını ve algılanan faydayı pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Antrpomorfizm (insan biçimlilik) değişkeninin ise algılanan kullanım kolaylığı üzerinde negatif etkili olduğu, algılanan fayda üzerinde etkili olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Algılanan kullanım kolaylığını ve algılanan faydanın hizmet robotlarına yönelik tutuma, tutumun ise hizmet robotlarını kullanma niyetine olumlu ve pozitif etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışma, TAM çerçevesinde tüketicilerin hizmet robotlarına yönelik kabulünde etkili olabilecek unsurları tartışarak teorik ve pratik açıdan geniş bir bakış açısı sunmaktadır. Teoride hizmet robotlarına yönelik araştırmalarda sosyal yönün incelenmesine vurgu yapılmaktadır. Bu çalışma, TAM ve algıların (eğlence algısı, insan biçimlilik, sosyal etki) bütünleşik bir yapıda ele alınmasıyla söz konusu boşluğu doldurmaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Hizmet robotu, teknoloji kabul modeli, sosyal etki, eğlence algısı, insan biçimlilik

DOI : 10.15659/ttad.14.2.157 [PDF]

Döngüsel ekonomiye geçişte en zayıf halka çoğu zaman tüketici olarak görülse de hareketin başlatıcısı olarak bilinçli tüketiciler önemli bir baskı unsurudur. Bu bağlamda çalışmanın amacı tüketicilerin döngüsel tüketim davranışlarını araştırmaktır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak 18 katılımcıyla derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, döngüsel tüketimle ilgili beş davranış bulgulanmıştır. Söz konusu davranışlar; satın almadan önce tüketimi azaltma, satın alma sırasında bilgi arayışı ve kullanım yoğunluğunu arttıracak çözüm arayışları, kullanım aşamasında ürün ömrünü uzatmak için gerçekleştirilen davranışlar ile son olarak ürünün üretim sürecine yeniden katılmasına yönelik elden çıkarma davranışları bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler: Döngüsel ekonomi, döngüsel tüketim, döngüsel tüketim davranışı

DOI : 10.15659/ttad.14.2.156 [PDF]

Bu çalışmanın amacı; tüketim türlerinin öznel iyi oluş üzerindeki etkisini incelemektir. Bu bağlamda tüketicilerin literatürde genel kabul gören gösterişçi, hedonik, faydacı, sembolik ve deneyimsel tüketimin öznel iyi oluş üzerine etkisi araştırılmıştır. Araştırmada kolayda örnekleme yöntemiyle çevrim içi anket uygulanarak ‘Batı Akdeniz Bölgesi’ olarak bilinen Burdur, Isparta ve Antalya illerinde yaşayan 1042 katılımcıya ulaşılmıştır. Çalışmada betimleyici istatistikler, güvenilirlik analizi, doğrulayıcı faktör analizi ve regresyon analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda; tüketicilerin faydacı, deneyimsel ve sembolik amaçlı tüketimin öznel iyi oluşları üzerinde istatistiksel olarak pozitif anlamlı etkilerinin olduğu saptanmıştır. Gösterişçi tüketim, hedonik tüketim ve deneyimsel tüketimin alt boyutlarından kaçış boyutunun öznel iyi oluş üzerinde anlamlı bir etkisi tespit edilememiştir. Tüketim türlerinin öznel iyi oluş üzerindeki etkisine ilişkin yapılan çalışmaların Türkçe literatürde çok kısıtlı olması nedeniyle pazarlama alanına bir kaynak oluşturması açısından bu çalışma önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler: Gösterişçi Tüketim, Deneyimsel Tüketim, Hedonik Tüketim, Sembolik Tüketim, Öznel İyi Oluş

DOI : 10.15659/ttad.14.2.155 [PDF]

Bu çalışmanın amacı, tüketicilerin sürdürülebilir ambalaj kapsamında depozitolu ürünleri satın alma niyet ve davranışlarını ortaya koymaktır. Araştırma örneklemini (N:926) kolayda örnekleme yöntemiyle ulaşılan Türkiye’de 18 yaş ve üzeri tüketiciler oluşturmaktadır. Araştırmada nicel araştırma yöntemi benimsenmiş olup hipotezlerin test edilmesinde yapısal eşitlik modellemesine başvurulmuştur. Verilerin analizinde SmartPLS3 programı kullanılmıştır. Analiz sonuçlarına göre; tüketicilerin depozitolu ürün satın alma niyetleri, algılanan davranışsal kontrol, subjektif norm, tutum ve öznel ürün bilgisinden etkilenmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada planlı davranış teorisinin tüketicilerin depozitolu ürün satın alma niyet ve davranışlarını açıklamada bir öngörü sağladığı ortaya konulmuştur. Elde edilen sonuçların tüketicilerin depozitolu ürün kullanımına teşvik edilmesi için pazarlama profesyonelleri ve karar vericiler açısından katkı sağlaması beklenmektedir

Anahtar Kelimeler: sürdürülebilir ambalaj, depozitolu ürün, geri dönüşüm, satın alma niyeti

DOI : 10.15659/ttad.14.2.161 [PDF]

Consumer ethnocentrism (CE) is an important concept in international marketing research for understanding consumers’ preference for domestic compared to foreign products. This paper aims to systematically review the CE literature in several aspects and provide a list of rigorous suggestions for future research endeavors. A systematic analysis of 95 peer-reviewed empirical journal articles published between 1991 and 2020 in the leading marketing, international business, and management journals is conducted. Results are discussed in relation to theory, descriptive findings, methodological aspects, and thematic issues consisting of the antecedents and consequences of CE. The mediating and moderating factors in these relationships are also discussed. Finally, the relevant research gaps in the extant body of knowledge are identified and fruitful and rigorous suggestions for future research are provided.

Keywords: Consumer ethnocentrism, international marketing, consumer behavior, systematic review

DOI : 10.15659/ttad.14.2.162 [PDF]