12 (1), 2020
Arş. Gör. Oğuzhan ATA & Doç. Dr. Meltem ERDOĞAN
Geri Bildirim ve Sosyal Normların Hanehalkı Elektrik Enerjisi Tasarrufuna Etkileri: Deneysel Bir ÇalışmaEnerji verimliliği ve tasarrufu konusu giderek önem kazanmakta bu
bağlamda son zamanlarda iktisadi literatürde de kendisine önemli bir
yer edinmektedir. Bu çalışmada, geri bildirim ve sosyal normların hanehalkı
elektrik tüketiminin azaltılması konusundaki etkisini nedensel
boyutta ölçebilmek için Ankara’da belirlenen bir semtteki sitede
oturan hane halkı üzerinde bir alan deneyi gerçekleştirilmiştir. 94 haneyi
kapsayan deney, 12 hafta sürmüştür. Deney süresince hanelerin
elektik tüketim miktarları, elektrik sayaçları üzerinden her hafta kayıt
altına alınmıştır. Deney grubu olarak belirlenen hanelerin posta kutularına
dürtme aracı olarak kullanılan geribildirim ve sosyal norm mesajı içeren elektrik tüketim raporları haftalık olarak bırakılmıştır.
Raporun etkisi OLS kullanılarak hem standart bir model ile hem de
Difference-in-Differences modeli ile analiz edilmiştir. Deney sonucunda,
dürtme mesajlarının hanehalkı elektrik tüketimini uyardığı ancak
bu uyarımın artış yönünde bir etki yarattığı bulgusuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Davranışsal İktisat, Deneysel İktisat, Geri Bildirim, Sosyal Norm, Elektrik Tasarrufu
[PDF]
Dr. Öğr. Üyesi İbrahim BOZACI & Rabia Vildan İŞCAN
Sağlık Kurumlarında Algılanan Hekim Nezaketsizliğinin, Algılanan Adalet ve Hizmetten Kaçınmaya Etkisi: Kırıkkale’de Bir Araştırmaİşyerinde çalışan nezaketsizliği ile yaygın olarak karşılaşılmaktadır.
Saygı kurallarına aykırı davranışları ifade eden nezaketsizliğin, yönetim
biliminde çalışanlara etkileriyle ilgili çok sayıda araştırma olmasına
karşın, tüketicilere etkileri görece az ilgi çekmiştir. Bu araştırmanın
amacı, hekimle ilgili algılanan kabalığının, hastaların adalet algısına
ve sağlık hizmetlerini almaktan kaçınmasına etkilerini belirlemektir.
Araştırmada, nezaketsizlikle ilgili literatür incelemesinin ardından,
Kırıkkale ilinde kolayda örnekleme yöntemiyle 410 kişiden toplanan
verilerin analizine yer verilmiştir. Toplanan verilerin analizi neticesinde
algılanan nezaketsizliğin, hastaların adalet algısını olumsuz etkilediği
ve sağlık hizmetleri almaktan kaçınmayı artırdığı tespit edilmiştir.
Dolayısıyla hekim kabalığının sağlık sektöründe ve toplumsal düzeyde önemli bir sorun olabileceği anlaşılmaktadır. Son olarak sağlık kuruluşlarına
ve araştırmacılara öneriler geliştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Nezaketsizlik, Adalet Algısı, Sağlık Hizmetleri, Hizmetten Kaçınma
[PDF]
Melih TORLAK
Destinasyon İmajı, Seyahat Kalitesi, Memnuniyet ve Davranışsal Niyet Bağlamında İstanbul’un Marka Şehir Yönetimine Dair Niteliksel ve Niceliksel Bir AraştırmaBu çalışmada, İstanbul’un stratejik marka şehir yönetim planı önerilmesi
amacıyla, İstanbul’u en az bir kez ziyaret eden Çinli, Amerikalı,
İtalyan, Fransız, Rus, İngiliz, Hollandalı, İranlı, Alman ve İsrailli olmak
üzere 10 farklı milletten oluşan 666 ziyaretçinin İstanbul’a dair
destinasyon imajı, seyahat kalitesi algısı, ziyaretçilerin memnuniyet
düzeyi ve davranışsal niyeti analiz edilmiştir. Açık uçlu sorularla İstanbul’un
algılanan kişiliği, ziyaretçilerin seyahat amaçları, İstanbul’a
dair ziyaretçilerin zihninde oluşan çağrışımlara dikkat çekilerek ayrıca
niteliksel analiz yöntemleri de kullanılmıştır. Seyahat kalitesi,
memnuniyet ve davranışsal niyet İstanbul’un algılanan destinasyon
imajını yordarken, katılımcılar İstanbul’u en çok arkadaş canlısı, orijinal ve büyüleyici olarak değerlendirmektedir. İstanbul denilince akla
en önce kültür&tarih ve alışveriş gelirken, en çok trafik sıkışıklığı ve
plansız kentselleşmeden şikâyet edilmektedir. Dünyanın önde gelen
marka şehirlerinin de incelendiği bu çalışmanın sonuçlarıyla, umulur
ki İstanbul’un marka şehir olarak konumlandırılması ve yönetilmesi
sürecinde, şehir pazarlama stratejisi oluşturulmasının önemini tekrar
gündeme taşıyarak hem teorik hem pratik alanda katkılar üretmek
mümkün olur.
Anahtar Kelimeler: Şehir Markalama, Destinasyon İmajı, Seyahat Kalitesi, Memnuniyet, Davranışsal Niyet
[PDF]
Dr. Öğretim Üyesi Erdem AKKAN & Doç. Dr. Sezen BOZYİĞİT
Bir Niş Pazar Olarak Türkiye’deki Vegan Ürünler: Tüketici Bakış Açısından Keşfedici Bir AraştırmaSon yıllarda tüketicilerin kişisel sağlık, sürdürülebilirlik, doğal yaşam
ve hayvan refahı konusuna yönelik farkındalığının artması, niş niteliğindeki
vegan pazarına olan ilgiyi arttırmıştır. Keşifsel olarak tasarlanan
bu araştırmanın amacı, Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde yaşayan
vegan tüketicilerin satın alma davranışları ile tüketim alışkanlıklarının
ortaya çıkartılmasıdır. Araştırmada veriler 38 vegan tüketici ile eş zamanlı
olmayan İnternet temelli derinlemesine görüşme yöntemi kullanılarak
toplanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre, katılımcılar vegan
olmalarından ötürü toplumdan baskı görmekte, en çok gıda ve kozmetik
sektörlerinden vegan ürün satın almaktadırlar. Vegan peynir ve süt
katılımcıların en çok satın aldıkları ürünler arasında yer almaktadır.
Katılımcılar, vegan kurabiye-tatlı ve yoğurdu bulamadıklarını, ürünlerin
içeriğine, besleyiciliğine ve sağlıklı olmasına dikkat ettiklerini,vegan ürünleri pahalı bulduklarını bu tür ürünler hakkında İnternet
siteleri ve sosyal medyadan bilgi edindiklerini belirtmişlerdir.
Anahtar Kelimeler: Veganizm, Sürdürülebilir Tüketim, Vegan Tüketici, Niş Pazar
[PDF]
Arş. Gör. Ulvi Cenap TOPÇU, Dr. Öğr. Üyesi Umut EROĞLU & Prof. Dr. Alper ÖZER
Gösterişçi Tüketimin Kökenleri: Benlik, Sosyal Statü ve Tüketici MateryalizmiBu çalışma, güncel bir araştırma konusu olan gösterişçi tüketimin kökenindeki
benlik, sosyal statü ve tüketici materyalizmi ile ilişkilerini
ampirik olarak ele almaktadır. Araştırma modelini test etmek üzere
hazırlanan soru formu Türkiye’deki üniversitelerle ilişkili e-posta adreslerine
gönderilmiş, 633 kullanılabilir yanıt elde edilmiştir. Verinin
yapısal eşitlik modellemesi ile analiz edilmesi sonucunda gösterişçi
tüketim eğiliminin benlik imaj uyumu, sosyal statü gösterimi ve tüketici materyalizmi faktörleri ile pozitif yönlü ilişkileri belirlenmiştir.
Faktörler arasında aracılık ilişkileri ortaya konmuş, bireysel ve
toplumsal anlamda tüketimin işlevleri üzerinde durulmuştur. Analiz
sonuçlarına göre model açısından cinsiyetin anlamlı bir düzenleyici
olduğu ve gösterişçi tüketim ile gelirin pozitif, yaşın negatif ilişkisi olduğu
görülmüştür. Sonuçlar kuramsal açıdan yorumlanırken, gelecek
çalışmalar için öneriler yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Gösterişçi Tüketim, Benlik İmaj Uyumu, Sosyal Statü, Tüketici Materyalizmi.
[PDF]
Prof. Dr. Bahtışen KAVAK & Elif DİNÇER
Tüketicilerin Referans Gruplardan Etkilenme Biçimleri Duygusal Zeka ile Açıklanabilir mi?Çalışmanın amacı, bilgilendirici ve normatif şeklinde belirlenen referans
grup rollerinin satın alma sürecindeki etkisi üzerinde duygusal
zekanın ne kadar açıklayıcı olduğunu araştırmaktır. Araştırmanın uygulama
kısmı için veri anket yöntemiyle 353 katılımcıdan derlenmiştir.
Uygulanan Doğrusal Regresyon analizi sonuçlarına göre, duygusal
zekanın referans grupların bilgilendirici rolünü pozitif yönde etkilediği;
ancak, normatif rolünü istatistiksel olarak anlamlı bir şekilde etkilemediği
bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Duygusal Zeka, Referans Grupların Rolü, Bilgilendirici Rol, Normatif Rol, Satın Alma Kararı
[PDF]
Öğr. Gör. Dr. Hasan GÖĞCE
Bir Pazarlama Teorisi Olarak Hizmet Baskın MantıkPazar ve pazarlamaya ilişkin kavram, kapsam ve içerikleri ister bir
bilim olarak ele alalım ister bir disiplin, akademik olarak üretilen
bilgilerin teorik argümanlarla desteklenmesi bilimsel yöntemin bir
gerekliliğidir. Bu bağlamda pazarlama çalışmalarının çoğunlukla
mikro teorilerden yararlandığı görülmekte ve bu mikro teoriler daha
çok pazarlama araştırmalarında sıkça başvurulan psikoloji, ekonomi,
sosyoloji gibi farklı alanlardan gelmektedir. Bir alanın multi-disipliner
olması o alana büyük zenginlikler katmaktadır. Bununla birlikte,
pazarlama alanında orta boy teorilerin çok az olduğu, büyük boy bir
teorinin olmadığı bilinmektedir. Bu durum farklı alanlardan devşirilen
küçük boy teoriler ile elde edilen bilgilerin pazarlama alanında
eksikliği duyulan orta ve büyük boy teoriler ile ilişkilendirilememe
sorununa neden olmaktadır. Küçük boy teorilerin orta ve büyük boy pazarlama teorileri ile ilişkilendirilememesi ise pazarlama disiplinin
sığ ve birbirinden izole bölgelere hapsolmasına neden olmaktadır.
Hizmet baskın mantık, pazarlama literatürüne gireli 16 yıllık bir süre
geçmiştir. Bu süre zarfında, hizmet baskın mantık kendi içinde gelişmekte
ve pazarlama alanında ciddi bir ilgi de görmektedir. Hizmet
baskın mantık büyük boy (Meta Theory) bir teori olma iddiasında
bulunmamakla birlikte orta boy bir pazarlama teorisi olma iddiasını
halen korumaktadır. Orta boy teoriler büyük boy teorilerin oluşmasına
zemin hazırlarken küçük boy teoriler ile büyük boy teoriler arasında
köprü vazifesi görmektedirler.
Bu çalışma, pazara ve pazarlama disiplinine farklı bir pencereden bakan
hizmet baskın mantığın ana akım pazarlama düşüncesinden farklarını
ortaya koymak için kaleme alınmıştır. Bu çalışma ile pazarlama
literatüründe fazla yer kaplamayan teorik çalışmaların neden önemli
olduğu vurgulamak istenilmiştir. Ayrıca ülkemizde hizmet baskın
mantıkla ilgili çalışmaların az olması sebebiyle bu çalışmanın onu merak
eden akademisyenler için fayda sağlaması amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Hizmet baskın mantık, Ürün baskın mantık, Orta boy teori
[PDF]
Arş. Gör. Dr. Mahmut Sami İŞLEK
Pazarlama ve Tüketim Araştırmalarında Sosyal Bilim Kavrayışı
Arş. Gör. Dr. Ulvi Cenap TOPÇU, Dr. Öğr. Üyesi Umut EROĞLU & Prof. Dr. Alper ÖZER
Gösterişçi Tüketimin Kökenleri: Benlik, Sosyal Statü ve Tüketici MateryalizmiBu çalışma, güncel bir araştırma konusu olan gösterişçi tüketimin kökenindeki
benlik, sosyal statü ve tüketici materyalizmi ile ilişkilerini
ampirik olarak ele almaktadır. Araştırma modelini test etmek üzere
hazırlanan soru formu Türkiye’deki üniversitelerle ilişkili e-posta adreslerine
gönderilmiş, 633 kullanılabilir yanıt elde edilmiştir. Verinin
yapısal eşitlik modellemesi ile analiz edilmesi sonucunda gösterişçi
tüketim eğiliminin benlik imaj uyumu, sosyal statü gösterimi ve tüketici materyalizmi faktörleri ile pozitif yönlü ilişkileri belirlenmiştir.
Faktörler arasında aracılık ilişkileri ortaya konmuş, bireysel ve
toplumsal anlamda tüketimin işlevleri üzerinde durulmuştur. Analiz
sonuçlarına göre model açısından cinsiyetin anlamlı bir düzenleyici
olduğu ve gösterişçi tüketim ile gelirin pozitif, yaşın negatif ilişkisi olduğu
görülmüştür. Sonuçlar kuramsal açıdan yorumlanırken, gelecek
çalışmalar için öneriler yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Gösterişçi Tüketim, Benlik İmaj Uyumu, Sosyal Statü, Tüketici Materyalizmi
[PDF]